fot. Pixabay.com

Dzięki temu, że szybko rozwijają się metody diagnostyczne, takie jak: badania genetyczne, neuroobrazowanie czynnościowe albo ocena biomarkerów, możliwe jest wczesne rozpoznanie choroby Alzheimera. Wczesne rozpoznanie tej choroby jest bardzo ważne, gdyż wtedy można od razu wprowadzić odpowiednie leczenie farmakologiczne, a także niefarmakologiczne, ale też będzie się można odpowiednio zająć chorym.

Kryteria diagnostyczne choroby Alzheimera

Rozpoznanie choroby Alzheimera opiera się na stwierdzeniu występowania różnych czynników, do których zalicza się:

  • występowanie wczesnych zaburzeń pamięci epizodycznej, które dotyczą stopniowych i postępujących zaburzeń pamięci i do tego trwają dłużej niż 6 miesięcy:
  • zaburzenia pamięci epizodycznej zostały obiektywnie potwierdzone w testach, a związane są głównie z upośledzeniem przypominania po wcześniejszym poprawnym zapamiętaniu materiału przez chorego;
  • zaburzenia pamięci epizodycznej mogą być izolowane, ale też mogą im towarzyszyć inne dysfunkcje poznawcze, które występują na początku choroby, ale też pojawiają się wraz z rozwojem choroby.

Do tego potrzebne jest stwierdzenie zaniku przyśrodkowych części płata skroniowego i to przeważnie w postaci zmniejszenia objętości hipokampa, a także kory śródwęchowej i jąder migdałowatych, co zostało potwierdzone badaniem rezonansu magnetycznego.

Poza tym należy również stwierdzić nieprawidłowe stężenia biomarkerów w płynie mózgowo-rdzeniowym, czyli:

  • niskie stężenie β-amyloidu 1-42,
  • wzrost stężenia całkowitego białka tau i/lub wzrost wartości nieprawidłowo ufosforylowanego białka tau albo
  • ewentualnie skojarzenie wszystkich wymienionych.

Do tego należy stwierdzić swoisty wzorzec w obrazowaniu czynnościowym w badaniu pozytonowej tomografii emisyjnej, czyli obniżenie metabolizmu glukozy obustronnie w płatach skroniowo-ciemieniowych. Ponadto o diagnozie przesądza stwierdzenie w rodzinie dziedziczonej autosomalnie dominująco mutacji genów – białka prekursorowego amyloidu, preselininy 1 albo preselininy 2.

fot. Pixabay.com

Jakie badania i testy wykonuje się w diagnozie Alzheimera?

Testy przesiewowe

W diagnozie choroby Alzheimera mogą pomóc testy przesiewowe. Jednym z takich testów jest krótka skala przesiewowa otępień, w którym można uzyskać maksymalnie 30 punktów, a mniej niż 20 punktów – przemawia za otępieniem, 21 – 25 – to wynik wątpliwy, a powyżej 25 – brak podstaw do rozpoznania otępienia. W tej skali zostały uwzględnione następujące problemy:

  • dane ogólne,
  • miejsce,
  • zapamiętywanie,
  • koncentracja uwagi,
  • przypominanie,
  • nazywanie pokazywanych przedmiotów,
  • powtarzanie,
  • rozumienie i wykonanie złożonego polecenia,
  • wykonanie polecenia,
  • napisanie dowolnego zdania,
  • orientacja przestrzenna.

Innym testem jest uproszczona ocena zespołu otępiennego, w którym bierze się pod uwagę proste elementy z życia codziennego, a obejmuje on:

  • orientację ogólną;
  • orientację w miejscu;
  • orientację w czasie;
  • pamięć długotrwałą;
  • pamięć świeżą;
  • pamięć bezpośrednią, czyli powtarzanie kilku liczb lub nazw;
  • zapamiętywanie;
  • sprawność umysłową i liczenie;
  • myślenie abstrakcyjne, np. podanie różnic i podobieństw pomiędzy jakimiś przedmiotami.

Kolejny test jest testem zegara, który polega na jego narysowaniu. Można to zrobić na różne sposoby, ale najbardziej popularne jest poproszenie chorego o narysowanie tarczy zegara, zaznaczenie na niej godzin oraz umieszczenie wskazów w taki sposób, aby pokazywały godzinę 2:45. Kiedy zadanie zostanie wykonane prawidłowo, chory dostaje 10 punktów, a gdy chory nie podejmie się próby albo wykonanie nie będzie się dało zinterpretować, to chory otrzymuje 1 punkt.

Badania psychologiczne i neuropsychologiczne

Badanie neuropsychologiczne ma na celu scharakteryzowanie rodzaju, a także stopnia zaburzeń funkcji poznawczych. To badanie wykonuje się w celach diagnostycznych albo w celu oceny skuteczności leczenia choroby przez neuropsychologów.

Badania laboratoryjne

Te badania mają ważne znaczenie w diagnostyce choroby Alzheimera, ponieważ jest wiele zaburzeń biochemicznych, które mogą objawiać się jako zaburzenia poznawcze, ale też mogą wpływać na pojawienie się otępienia. Przeważnie zaleca się, aby wykonać badania:

  • hematologiczne, czyli OB, morfologia krwi, płytki krwi i hematokryt;
  • biochemiczne, czyli hormony tarczycy, poziom cholesterolu, lipidogram, kreatynina, mocznik, poziom witaminy B12 oraz kwasu foliowego, żelaza, sodu, potasu, wapnia, a także chlorków i enzymów wątrobowych;
  • badanie ogólne moczu;
  • serologiczne, czyli testy kiłowe, przeciwciała przeciwjądrowe, diagnostyka HIV (za zgodą pacjenta);
  • badanie płynu mózgowo-rdzeniowego (w wybranych przypadkach).

Badania obrazowe

W diagnostyce choroby Alzheimera wykorzystuje się:

  • RTG – zdjęcia rentgenowskie;
  • TK, CT – tomografię komputerową;
  • PET – pozytonową emisyjną tomografię;
  • SPECT – tomografię emisyjną pojedynczego fotonu głowy;
  • czasami zleca się badanie za pomocą rezonansu magnetycznego (MR, MRI);
  • przydać się może również dopplerowskie badanie ultrasonograficzne naczyń krwionośnych głowy.

Te badania obrazowe nie potwierdzają diagnozy, ale pozwalają wykluczyć inne przyczyny otępienia, do których zalicza się zmiany strukturalne mózgu (guzy mózgu), a także niedokrwienie, wodogłowie oraz stany pourazowe.

Inne badania diagnostyczne

Pomóc w ustaleniu diagnozy mogą jeszcze badania elektrofizjologiczne, do których zalicza się EKG, czyli elektrokardiografię, a także EEG, czyli elektroencefalografię oraz badanie Holtera, a jest to całodobowe monitorowanie rytmu serca.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here