Choroba Alzheimera to postępujące oraz neurodegeneracyjne schorzenie ośrodkowego układu nerwowego, a w nim dochodzi do zaniku kory mózgowej. W wyniku działania takiego procesu dochodzi do nasilenia zaburzeń pamięci, orientacji, myślenia, ale też radzenia sobie w codziennych sytuacjach życiowych. Jednak czasami choroba Alzheimera jest mylona z innymi rodzajami otępienia, np. otępieniem naczyniowym, ale również z zaburzeniami nastroju czy też schorzeniami somatycznymi.
Otępienie czołowo-skroniowe
Otępienie czołowo-skroniowe to choroba neurozwyrodnieniowa, która ma charakter nieodwracalny i postępujący. Początek tego otępienia jest zazwyczaj niepozorny oraz stopniowy, a nasilenie objawów tej choroby jest rozłożone w czasie. Chorobę Alzheimera należy różnicować z otępieniem czołowo-skroniowym, a jest to choroba, w której powstają zmiany zanikowe w obrębie płatów czołowych oraz przednich części płatów skroniowych mózgu. W tej chorobie wyróżnia się trzy warianty:
- wariant z przewagą zaburzeń behawioralnych;
- afazja postępująca niefluentna – nieprawidłowa ekspresja mowy przy zachowanym jej rozumieniu;
- otępienie semantyczne – zaburzenia pamięci semantycznej, a także występują nieprawidłowości w zakresie rozumienia słów.
Objawy tego otępienia pokrywają się z objawami choroby Alzheimera oraz zaburzeń psychicznych. Tutaj w różnicowaniu ważne są obrazy atrofii w badaniach CT oraz MRI.
Otępienie z ciałami Lewy’ego
Cechą charakterystyczną tego otępienia jest kumulacja anormalnych mikroskopijnych białek, które odkładają się w częściach mózgu, odpowiedzialnych za myślenie i poruszanie się. Do charakterystycznych objawów otępienia z ciałami Lewy’ego zalicza się:
- demencję, czyli osłabienie zdolności umysłowych;
- zmienne nasilanie się uwagi i czujności;
- bardzo intensywne halucynacje wzrokowe;
- problemy motoryczne;
- koszmary senne.
Badania PET oraz SPECT pozwalają zaobserwować zmniejszony wychwyt transporterów dopaminy, która znajduje się w jądrach podkorowych.
Otępienie naczyniowe
Otępienie naczyniowe zazwyczaj rozwija się w wyniku zmian w drobnych naczyniach podkorowych. Do charakterystycznych objawów tego otępienia zalicza się:
- pogorszenie pamięci;
- osłabienie funkcji poznawczych, a także możliwości intelektualnych;
- zaburzenia funkcji wykonawczych, czyli będzie utrudnione planowanie i działanie;
- zaburzenia chodzenia i równowagi, a także zdarzają się upadki;
- nietrzymanie moczu i kału, gdyż dochodzi do zaburzenia zwieraczy;
- zaburzenia afektywne oraz stany depresyjne;
- zaburzenia osobowości i pojawia się agresja, apatia oraz stany lękowe;
- wycofanie z życia społecznego, ale też obniża się zainteresowane chorego otaczającą go rzeczywistością.
Zaburzenia nastroju
Zaburzenia nastroju mają związek również z problemami w zakresie funkcjonowania poznawczego, a przeważnie dochodzi do zaburzeń koncentracji, pogorszenia pamięci oraz osłabienia w zakresie kontroli wykonawczej.
Tutaj na przykład dużym problemem jest depresja wieku podeszłego. W obrazie klinicznym choroby Alzheimera występuje apatyczność. W związku z tym depresja jest mylona z tym typem otępienia. Problemem są również zaburzenia lękowe, które także występują u osób starszych i do tego częściej zaburzenia te występują u kobiet. Chodzi tu przeważnie o kobiety, które chorują somatycznie, mają niższe wykształcenie, ale też u osób, które przeżyły jakieś traumatyczne wydarzenia życiowe.
Schorzenia somatyczne
Osoby w podeszłym wieku bardzo często są obciążone różnymi schorzeniami somatycznymi, które również wtórnie mogą doprowadzić do problemów poznawczych. W wyniku tego może się u nich rozwinąć typ otępienia, który będzie innych niż choroba Alzheimera, który będzie miał odmienny obraz kliniczny. U chorych w podeszłym wieku bardzo często pojawia się niewydolność układu sercowo-naczyniowego, a także niewydolność krążenia mózgowego oraz choroby metaboliczne. Z kolei choroby przewlekłe mogą wpływać na zaburzenia czynności całego organizmu, natomiast dysfunkcje w sferze biologicznej mają wpływ na stan poznawczy, a także psychiczny i społeczny osoby chorej, a wtedy błędnie wskazuje się na chorobę Alzheimera jako przyczynę pogorszonego funkcjonowania.
