Na temat tętniaka mózgu bardzo często mówi się, że jest to „bomba z opóźnionym zapłonem”. Taki tętniak rozwija się przez całe życie, a do jego wykrycia bardzo często dochodzi przypadkowo. Niektóre tętniaki mózgu w ogóle nie pękają. Z kolei inne mogą pęknąć nagle, przez co powodują bardzo silny i piorunujący ból głowy. Pojawienie się tętniaka mózgu może mieć związek z dziedziczeniem, ale też może być związane z innymi problemami układu krążenia. Niestety nie wiadomo, dlaczego u niektórych osób pojawiają się tętniaki mózgu, a u innych nie.
Co to jest tętniak mózgu?
Tętniak mózgu określany jest również jako tętniak wewnątrzczaszkowy albo tętniak naczyń mózgowych, a jest to choroba tętnic mózgu. Do powstawania tętniaka dochodzi, gdy jedna z warstw, która buduje tętnicę, ulega w jednym miejscu osłabieniu. Wtedy krew, która płynie pod ciśnieniem, będzie wypychała na zewnątrz osłabiony fragment tętnicy, a wtedy tworzy się uwypuklenie, które wraz z upływem czasu powiększa się i może potem pęknąć.
Przyczyny powstawania tętniaka mózgu
Nie zostało jeszcze wyjaśnione, dlaczego tętniaki powstają tylko u niektórych osób, a u innych w ogóle ich nie ma. Wśród przyczyn powstawania tętniaka mózgu wymienia się głównie wrodzone nieprawidłowości budowy ściany tętnic oraz miażdżycę. Czasami tętniaki mózgu powstają jako skutek zmian zapalnych w ścianie tętnicy. Tak sytuacja występuje przeważnie w związku z zaczopowaniem światła naczynia poprzez zakażoną skrzeplinę. Takie tętniaki są określane jako septyczne.
Istnieje teoria, która mówi, że za powstawanie tętniaków mózgu odpowiedzialne są wrodzone nieprawidłowości budowy tętnic mózgowych. Polega ona na tym, że w rozwidleniu tętnicy znajduje się mniej włókien mięśniowych oraz sprężystych. W związku z tym to miejsce jest słabsze, a pod wpływem wysokiego ciśnienia krwi dochodzi do jego stopniowego uwypuklenia. Taką teorię potwierdza fakt, że w rodzinach, w których już kiedyś pojawiały się krwawienia podpajęczynówkowe, częściej występują tętniaki mózgu. Poza tym wymienia się jeszcze inne przyczyny powstawania tętniaków, do których zalicza się:
- nieprawidłowości rozwojowe, które występują w okolicy koła tętniczego mózgu;
- nadciśnienie tętnicze;
- stany zapalne w ścianach naczyń;
- czynniki dziedziczne.
Tętniaki nie powstają od razu, gdyż tworzą się przez dłuższy czas i dlatego bardzo często są wykrywane po 40. lub 50. czy też 60. roku życia i bardzo rzadko mogą występować u noworodków.
Tętniak mózgu bardzo często powstaje w miejscu, w którym dochodzi do rozwidlenia tętnic na gałęzie dalsze albo w miejscu odchodzenia poszczególnych tętnic. U 85% osób tętniaki znajdują się w dorzeczu przedniej części koła tętniczego mózgu. Najwięcej z nich powstaje na tzw. tętnicy łączącej przedniej – 35%, a w dalej na tętnicy środkowej mózgu – 20%, na podziale tętnicy szyjnej – od 8% do 12%, a także na dalszym odcinku tętnicy przedniej mózgu – od 3% do 5%, tętnicy naczyniówkowej przedniej – 3% oraz tętnicy ocznej – 2% przypadków.
Tętniak powstaje jako uwypuklenie ściany tętnicy. Z kształtu przypomina worek i dlatego też najczęściej występujące tętniaki są określane jako workowate. Stopniowo dochodzi do powiększania się tego uwypuklenia, co powoduje ścieńczenie oraz osłabienie ściany tętnicy.
Jednak tętniak mózgu może pęknąć i bardzo często przyczyną takiego pęknięcia jest podwyższone ciśnienie tętnicze. Wzrost ciśnienia tętniczego powoduje, np. wysiłek fizyczny, który jest jedną z najczęstszych przyczyn pęknięcia tętniaka mózgu oraz krwotoku podpajęczynówkowego. Innym, ale też częstym powodem, jest uraz głowy.
Podwyższone ciśnienie tętnicze doprowadza do pęknięcia osłabionej tętnicy, co doprowadza do krwotoku wewnątrzczaszkowego. Jest on określany jako krwotok podpajęczynówkowy, gdyż tutaj bardzo często krew wypływa z pękniętej tętnicy do przestrzeni, która znajduje się pomiędzy mózgiem a błoną pokrywającą mózg, która nazywana jest oponą pajęczą. Rzadziej natomiast zdarza się, że krew wypływa wprost do struktur mózgu, a wtedy tworzy się krwiak śródmózgowy albo też może wypływać do komór mózgu.
